Trong tâm tưởng của mỗi người dân Thanh Hóa, bên cạnh dòng sông Mã oai hùng, ghi dấu bao chiến công, thì Sông Chu lại hiện lên thật hiền hòa, bình dị. Sông ôm ấp bên mình những làng quê trù phú với bãi mía, bờ dâu, ngô khoai biêng biếc, cùng sự chịu thương, chịu khó, cần cù lao động của cư dân qua bao thế hệ…
Và cứ thế xuôi theo con nước, sông Chu dừng chân nơi ngã ba Giàng, hợp lưu với dòng Mã giang trước khi ra biển lớn, gửi lại nơi đây tấm chân tình của người làng Cót mộc mạc, nặng nghĩa ân tình.
Nằm ở nơi giao nhau của sông Mã – sông Chu, núi Đọ là một trong những cảnh đẹp của “Bàn A thập cảnh” và cũng là di chỉ khảo cổ học thời đại đá cũ. Nhìn từ xa núi Đọ giống hình một con rùa khổng lồ, màu đen sẫm. Bởi vậy, sách Đại Nam nhất thống chí đã ví núi Đọ là “Linh quy hý thủy”.
Tấm màn bí mật về nền văn minh của người Việt cổ đã ra đời và phát triển trải qua hàng chục vạn năm ở núi Đọ chỉ được sáng tỏ khi các nhà khảo cổ học trẻ tuổi Việt Nam cùng với giáo sư P.I.Boriskovski (Liên Xô cũ) tiến hành khảo cổ vào cuối năm 1960. Cũng từ đó đến nay, núi Đọ đã trải qua 4 lần nghiên cứu, thám sát, khai quật của các nhà khảo cổ trong và ngoài nước, tìm thấy khoảng 2.500 hiện vật bằng đá các loại. Dựa vào loại hình, kỹ thuật chế tác công cụ lao động bằng đá của người nguyên thủy, như: Hạch đá, mảnh tước, rìu tay… các nhà khảo cổ cho rằng người nguyên thủy tối cổ đã từng sinh sống ở núi Đọ, cách ngày nay khoảng 30 – 40 vạn năm.
Ngày nay, trên sườn phía Ðông và phía Tây Nam núi Ðọ, vẫn còn nhiều mảnh tước, mảnh ghè nằm rải rác. Việc phát hiện di chỉ núi Đọ của các nhà khảo cổ đã tạo nên tiếng vang lớn. Đồng thời cũng khẳng định Thanh Hóa là nơi xuất hiện và chứng kiến buổi bình minh của lịch sử dân tộc.
Mang trong mình bề dày trầm tích cùng dấu ấn văn hóa, lịch sử, Núi Đọ – Sông Chu với hình sông dáng núi trầm mặc mà nên thơ đã và đang là điểm đến tham quan, khám phá vô cùng hấp dẫn đối với du khách muôn phương.
Nguồn: Bản tin Thanh Hóa ngày mới 29/9/2024
