Xã Minh Tâm, nay là thị trấn Hậu Hiền là một trong những vùng quê giàu truyền thống cách mạng của quê hương Thiệu Hóa. Nơi đây có đình làng Ngô Xá Hạ, nơi ghi dấu nhiều sự kiện cách mạng quan trọng của huyện, tỉnh và là nơi có sự phát triển mạnh mẽ của tổ chức Nông hội đỏ.
Đình làng Ngô Xá Hạ (thị trấn Hậu Hiền, Thiệu Hóa). Ảnh: Vân Anh
Khu phố Đồng Bào, Đồng Chí, Đồng Minh thuộc xã Minh Tâm xưa, nay là thị trấn Hậu Hiền, trước cách mạng tháng 8 có tên là Ngô Xá Thượng, Ngô Xá Hạ, Hà Thanh. Từ những ngày cách mạng còn trong trứng nước, nhiều thanh niên ưu tú ở các làng đã sớm tiếp thu tư tưởng của Đảng để xây dựng phong trào cách mạng ở địa phương. Trước khi có tổ chức Đảng ra đời, ở các làng đã thành lập được các hội quần chúng, như: Nông hội đỏ, hội lợp nhà, hội đánh tranh, hội cắt tóc ngắn… Bởi vậy, nhiều phong trào đấu tranh cách mạng từ quần chúng Nhân dân của huyện và tỉnh được khởi xướng ở 3 ngôi làng nhỏ bé này.
Nói về tổ chức Nông hội đỏ, sách Lịch sử Đảng bộ huyện Thiệu Hóa giai đoạn 1920-2020 viết: “Cuối năm 1930, cùng với sự gia tăng về số lượng đảng viên, các tổ chức Nông hội đỏ đã ra đời tại nhiều làng, tổng ở Thiệu Hóa. Với 52 hội viên, Thiệu Hóa là một trong 3 nơi có phong trào Nông hội đỏ mạnh nhất Thanh Hóa lúc này”.
Hội viên Nông hội đỏ là những nông dân nghèo hăng hái tham gia các phong trào, các hội viên đã đoàn kết giúp đỡ nhau trong sinh hoạt, sản xuất, đấu tranh chống sự ức hiếp, nhũng nhiễu của bọn cường hào; che chở, bảo vệ cho cán bộ cách mạng. Nông dân tham gia tổ chức này được học tập Điều lệ Nông hội đỏ, thấy rõ mục đích, tôn chỉ của hội là đoàn kết nông dân, nhằm đánh đổ đế quốc và phong kiến. Khi phong trào đấu tranh ngày càng phát triển, Nông hội đỏ tại các làng đòi bãi bỏ tục lệ đóng góp và lao dịch nặng nề.
Trước khí thế của Nông hội đỏ và các tổ chức cách mạng khác, các đồng chí lãnh đạo đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình, mít tinh, đấu tranh giành quyền lợi và mở rộng phong trào. Nổi bật nhất là cuộc mít tinh tổ chức tại nghè Thuần Hậu vào tháng 12/1933. Tại cuộc mít tinh, các đồng chí đã diễn thuyết vạch trần tội ác của bọn đế quốc, bọn địa chủ, cường hào tay sai. Qua các cuột mít tinh, diễn thuyết… tinh thần cách mạng bắt đầu len lỏi, ngấm dần vào người nông dân, họ nhìn rõ tội ác của bọn đế quốc, tay sai, địa chủ mà giác ngộ tinh thần cách mạng. Từ đó, số lượng nông dân tham gia Nông hội đỏ ngày càng nhiều.
Theo nhiều người cao tuổi trong làng, những người tuy không trực tiếp sống qua thời kỳ khởi nghĩa đầy gian khổ và hào hùng, nhưng lại giữ trong lòng những câu chuyện được truyền lại từ cha ông thì “Nhờ sự tích cực hoạt động của thành viên Nông hội đỏ mà những người nông dân – tầng lớp bị bóc lột nặng nề đã nhận ra bản chất tàn ác của địa chủ và bọn đế quốc, khơi dậy tinh thần đấu tranh, mạnh mẽ đứng lên đứng vào hàng ngũ cách mạng. Cùng với các tổ chức thực hiện các cuộc tuyên truyền, đấu tranh, xây dựng lực lượng vững mạnh”.
Hoạt động mạnh mẽ của các tổ chức Nông hội đỏ đã góp phần quan trọng để Thiệu Hóa là một trong những địa phương đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa khởi nghĩa giành chính quyền vào ngày 19/8/1945, cùng Nhân dân cả nước làm nên Cách mạng Tháng Tám vĩ đại.
Tinh thần cách mạng bất diệt của người dân Ngô Xá Hạ, Ngô Xá Thượng, Hà Thanh, tổ chức Nông hội đỏ… đã và đang được lưu giữ phần nào qua những di tích lịch sử cách mạng, trong đó đình làng Ngô Xá Hạ là một minh chứng hào hùng. Được xây dựng từ năm 1925, nơi đây đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của huyện, tỉnh. Đó là những ngày sục sôi cướp chính quyền ở phủ lỵ Thiệu Hóa, đình là nơi tập hợp lực lượng trong làng, trong tổng tham gia cướp chính quyền ở Thiệu Hóa vào đêm 18/8, rạng sáng 19/8/1945. Là dấu ấn lịch sử không thể nào quên vào ngày 23/8/1956, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Hoàng Tiến Trình, các đơn vị tự vệ chiến đấu của Thiệu Hóa đã tập trung tại đình Ngô Xá Hạ tiến về thị xã Thanh Hóa tham gia cuộc mít tinh lớn của tỉnh để chứng kiến sự ra mắt của Ủy ban Nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Thanh Hóa… Để đến ngày nay đình làng là “địa chỉ đỏ” trong giáo dục tinh thần yêu nước, lý tưởng cách mạng cho các thế hệ trẻ của địa phương.
Anh Trần Văn Tuấn, Bí thư Đoàn thị trấn Hậu Hiền chia sẻ: “Với những “địa chỉ đỏ” như đình làng Ngô Xá Hạ, đoàn viên thanh niên địa phương có trách nhiệm giữ gìn, dọn vệ sinh sạch đẹp. Đây cũng là nơi mà các trường học, khu phố chọn tổ chức lễ kết nạp đội viên, đảng viên mới, điều này không những thể hiện sự trân trọng mà còn giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ”.
Tiếp nối truyền thống cách mạng vẻ vang của quê hương, người dân ở các khu phố Đồng Bào, Đồng Chí, Đồng Minh nói riêng, người dân thị trấn Hậu Hiền nói chung đang viết tiếp những trang sử vàng trong công cuộc đổi mới và phát triển quê hương. Thực hiện chương trình XDNTM, chi bộ các thôn, khu phố của thị trấn Hậu Hiền đã tập trung lãnh đạo Nhân dân từng bước hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng. Nâng cấp, mở rộng đường giao thông nông thôn. Áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, thâm canh tăng vụ.
Ông Nguyễn Hoàng Hưng, người cao tuổi có uy tín tại khu phố Đồng Chí, khẳng định: “Tự hào với truyền thống cách mạng, người dân nơi đây luôn đoàn kết, đồng lòng, xây dựng quê hương ngày càng phát triển, tiếp tục làm nên nhiều thắng lợi trong thời đại mới”.
Năm 2023, xã Minh Tâm đã về đích NTM nâng cao, ngày 1/2/2024 đơn vị hành chính thị trấn Hậu Hiền chính thức đi vào hoạt động. Từ thực tiễn các phong trào thi đua và nền tảng truyền thống của Đảng bộ, sự nỗ lực cố gắng và quyết tâm cao của cán bộ, đảng viên và toàn thể Nhân dân, một mô hình mới đang hình thành và được nhiều người dân hưởng ứng đó là xây dựng “Đô thị văn minh”. Thị trấn đặt mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2024 cơ bản hoàn thành về thực địa các tiêu chí đô thị văn minh theo quy định của Bộ tiêu chí.
Bà Nguyễn Thị Hương Vân, Phó Bí thư Đảng bộ thị trấn Hậu Hiền, cho biết: “Với diện mạo mới, địa phương đã bắt tay ngay vào xây dựng đô thị văn minh và được sự ủng hộ nhiệt tình từ người dân. Ban chỉ đạo đã đưa lộ trình trong năm nay sẽ hoàn thành các tiêu chí xây dựng đô thị văn minh. Theo đó, các thôn, khu phố đã xây dựng kế hoạch với nhiều cách làm hay, thiết thực với sự tham gia tích cực của đoàn thể và người dân”.
Vân Anh